Opleiding

Specialist Hoogbegaafdheid

Als leerkracht wil je graag weten welke middelen je kunt inzetten om hoogbegaafde leerlingen te begeleiden. Als specialist ga je een stap verder: je wilt graag weten wat de vraag van de leerling of je collega precies is, en wat het doel is van de materialen. In de opleiding ‘Specialist Hoogbegaafdheid’ leer je dat het niet gaat om simpele antwoorden, maar om het stellen van de juiste vragen. Zodat je onderbouwd tegemoet kunt komen aan de onderwijsbehoeften van de leerling.


Zo’n 80-90% van de hoogbegaafde leerlingen kan in de klas ondersteund worden. Met een sterk basisarrangement in de klas kun je hen goed ondersteunen. Tijdens de opleiding ‘Specialist Hoogbegaafdheid’ ontdek je hoe je dat basisarrangement uitrolt in de klas en hoe je kunt differentiëren in instructie van lesstof, tempo en aandacht.

Om ook de overige hoogbegaafde leerlingen te kunnen helpen – die bijvoorbeeld door faalangst of ASS moeilijker aansluiting vinden bij het basisaanbod – gaat de opleiding verder: ook het aanvullend arrangement zul je je meester maken. Met een goed aanvullend arrangement kun je zo een flink deel van de leerlingen met complexere hoogbegaafdheid binnen de school op de juiste wijze bedienen.


Maar, vaak blijft er ook dan nog een groep leerlingen over die ook met het aanvullend onderwijs niet voldoende steun en stimulatie vindt. Tijdens de opleiding leer je hoe je als leerkracht én als school ook de ontwikkeling van die complexere, slimme leerlingen kunt stimuleren. We besteden o.a. aandacht aan probleemherkenning, vroegtijdige inschakeling van externe expertise en goede communicatie tussen alle betrokkenen.


Na het volgen van deze opleiding ben jij dé inspirator en motivator van jouw school op het gebied van hoogbegaafdheid. Je bent in staat het basisarrangement voor hoogbegaafde leerlingen op te zetten in jouw klas en kunt met jouw kennis en kunde collega’s ondersteunen, zodat ook hun vaardigheden worden vergroot. Je weet ook jouw kennis omtrent het aanvullende arrangement op klas- en schoolniveau in te zetten en wijkt tijdig uit naar externe hulp als je ziet dat leerlingen daar behoefte aan hebben.


Werkwijze

De opleiding bestaat uit een startbijeenkomst (1 dagdeel), gevolgd door 8 studiedagen, verdeeld over het schooljaar. Daarnaast zijn er per deelnemer 2 online praktijkbezoeken (duur per bijeenkomst: 3 uur) en neem je deel aan 4 praktijkbezoeken van medestudenten. Deze vinden in intervisievorm plaats en worden in overleg met elkaar gepland: 3 in het najaar en 3 in het voorjaar. Tot de zelfstudie behoren het bestuderen van literatuur, het maken van een portfolio, het uitwerken van praktijkopdrachten en maatjesoverleg en het presenteren van een door jou uitgewerkte interventie aanpak.


De opleiding is opgebouwd uit 3 modules: het basisarrangement, het aanvullende arrangement en complexe zorg.


De opleiding Specialist Hoogbegaafdheid start met het vergroten van de kennis een vaardigheden die je nodig hebt om het basisarrangement te kunnen bieden. Ook leer je hoe je vanuit jouw rol als Specialist Hoogbegaafdheid van de school deze kennis en vaardigheden overbrengt naar collega’s en hoe je het bestuur kunt adviseren op het vlak van hoogbegaafdheid.


Je neemt als specialist dus een belangrijke kennis- en adviesrol in op klas-, school- en bestuursniveau!


De opleiding verdiept zich vervolgens in het aanvullende arrangement. In elke groep zitten leerlingen die een aanvullend arrangement nodig hebben; soms kom je met het bieden van de basisaanpak niet verder. Hoogbegaafde leerlingen kunnen belemmeringen hebben die een goede leerontwikkeling in de weg staan, zonder dat er sprake is van een stoornis, bijvoorbeeld ASS-problematiek. In zulke gevallen is er sprake van een verkeerde match tussen leervraag en onderwijsaanbod. De oplossing hiervoor moet hiervoor bij voorkeur binnen de school gevonden worden.


Tijdens de opleiding leer je hoe je aanvullende ondersteuning kunt bieden en kunt omgaan met leerlingen met:

  • mentale belemmeringen: zelfbeeld, faalgevoel, risicomijdend.
  • sociale belemmeringen: aanpassing, ontduiken, groepsdruk.
  • leerstrategische belemmeringen: leerfrustratie, executieve en metacognitieve vaardigheden


Na de basis- en aanvullende arrangementen komt de overstap naar complexe zorg aan de orde. Hoe help je hoogbegaafde kinderen die bijvoorbeeld asociaal gedrag vertonen? En hoe ondersteuning je leerlingen die last hebben van langdurige motivatieproblemen?


Tijdens de opleiding gaan we aandachtig in op:

  • het herkennen van complexere cases
  • bij welke problematiek je als leerkracht externe zorg inschakelt.
  • hoe je de taken en verantwoordelijkheden afbakent tussen kind, ouder(s), de externe hulpverlening en jou als leerkracht.


De opleiding bestaat uit circa 88 uur contacttijd:

  • een startbijeenkomst (1 dagdeel).
  • 7 lesdagen, verdeeld over het schooljaar.
  • per deelnemer 2 online praktijkbezoeken (duur per bijeenkomst: 3 uur). Daarnaast neem je deel aan 4 praktijkbezoeken van medestudenten. De praktijkbezoeken vinden in intervisievorm plaats en worden in overleg met elkaar gepland: 3 in het najaar en 3 in het voorjaar.
  • 200 uur zelfstudietijd. Dit bestaat uit het besturen van literatuur, het uitwerken van praktijkopdrachten, het maken van werkstukken en een portfolio, maatjesoverleg en het presenteren van een door jou uitgewerkte interventie aanpak. Dit komt neer op ongeveer 5 uur per week zelfstudietijd excl. de schoolvakanties.
  • een slotdag




Tijden bijeenkomsten

Startbijeenkomst: 9:00 - 13:00 uur

Lesdagen: 9:00 - 17:00 uur

Online praktijkbezoeken: 9:00 -12:00 uur

Slotdag: 9.00 - 17.00 uur



Data bijeenkomsten

Startbijeenkomst: 14 september 2023

Lesdag 1: 5 oktober 2023

  • Theoretische uitgangspunten en modellen
  • Signaleren

Lesdag 2: 2 november 2023

  • Communicatie met leerkrachten en ouders
  • Slimme kleuters/Slimme pubers

Lesdag 3: 30 november 2023

  • Aanpassingen binnen de groep 
  • Aanpassingen buiten de groep 

Online praktijkbezoeken (ronde 1): oktober, november, december 2023

Lesdag 4: 18 januari 2024

  • Verdieping, intervisie en casuïstiek

Lesdag 5: 29 februari 2024

  • Brein en leren
  • Motivatie   

Lesdag 6: 28 maart 2024

  • Onderpresteren
  • Coaching uitzonderlijk begaafde kinderen

Online praktijkbezoeken (ronde 2): tussen de voorjaarsvakantie en meivakantie 2024

Lesdag 7: 25 april 2024

  • Onderzoeken en testen
  • Dubbel bijzonder en misdiagnoses 

Slotdag: 13 juni 2024



Overige praktische informatie

Voor onderstaande praktijkopdrachten heb je collega’s/leerlingen nodig.


Vóór 3 oktober 2023:

  • gesprek met de (bovenschoolse) directie

Tussen 3 en 24 oktober 2023:

  • peiling in team: visie hoogbegaafdheid
  • route van signalering met één collega

Tussen 31 oktober en 20 november 2023:

  • inventarisatie en gesprek met collega’s groep 1 en 2 / brugklas

Tussen 27 november 2023 en 19 februari 2024:

  • peiling in team: versnellen
  • indeling klassenmap/rooster met één collega
  • praktijkopdracht met peerreview door mede-studenten: recensie beleidsstuk. Tot 31 januari 2024: schrijven recensie. Tussen 31 januari en 14 februari 2024: reviewen van recensies van twee collega-studenten.

Tussen 26 februari en 19 maart 2024: 

  • In gesprek met één leerling en één collega over het model van Ryan en Deci

Tussen 26 maart en 16 april 2024:

  • coachend gesprek of denkspel met een leerling
  • gesprek met één collega, vooraf signaleringslijst onderpresteren in laten vullen



Werkstuk-deadlines

7 november 2023:

  • werkstuk deel 1 en 2 af (inleiding en plan), inleveren in de Cedin academie

Tussen 7 november 2023 en 31 maart 2024:         

  • uitvoering en uitwerking acties werkstuk, start schrijven deel 3

23 april 2024:                           

  • werkstuk deel 3 af

21 mei 2024:                           

  • uiterste inleverdatum werkstuk

4 juni 2024:                              

  • tweede inleverdatum werkstuk na feedback
  • inleveren portfolio

13 juni 2024:                     

  • presentaties werkstuk en portfolio volgens schema en format